Nawyk – nieodparta siła podświadomości

Każdy z nas nie jest w stanie zliczyć wszystkich wykonywanych czynności, jakich podejmuje się w ciągu doby. W końcu nie wszystko wymaga namysłu, zastanowienia się, co sprawia, że te działania możemy robić w pełni automatycznie. Czy szykując się do pracy, zastanawiasz się, w jaki sposób smarujesz chleb albo wiążesz buty? No właśnie – za tym stoi nic innego jak nawyk, potężna nieświadoma siła.

Czym jest nawyk i co za nim stoi?

Nawyk – nieodparta siła podświadomości

Można o nich studiować książki naukowe oraz te publicystyczne. Stawiając na jedno i drugie, można oprzeć się na tytule napisanym przez Charles’a Duhigga „Siła nawyku. Dlaczego robimy to, co robimy i jak można to zmienić w życiu i biznesie”, czyli ciekawym opracowaniu i analizie, przyprawionej o całą garść barwnych przykładów. Wedle, chociażby tej książki, nawyk to nic innego jak zautomatyzowane działanie, które popełniane jest przez ludzi wręcz nieświadomie. Wykształciło się ono w wyniku rutyny, jakiegoś stałego bodźca, który nakłania nas do takiego czynu czy reakcji. W życiu każdego z nas jest całe mnóstwo nawyków, których podłoże często stanowi istotne znaczenie dla rozwikłania problemów, tworzenia usługi/produktu, której pragną klienci, a także dobrania regulacji, zwiększających bezpieczeństwo w organizacji i w miejscach publicznych. Znajomość tych najbardziej zakorzenionych może być więc kluczowa z powodu licznych względów – na gruncie nie tylko jednostki, ale też całej społeczności.

Jednostkowe rozpatrywanie nawyków

Analizując problematykę nawyków najlepiej zacząć od siebie samych. Wedle przytoczonej wyżej książki nawyk składa się z kilku nieodzownych komponentów, które razem tworzą stałą mechanikę. Pętla nawyku zawiera takie elementy jak: wskazówka, zwyczaj i nagroda. Wskazówką jest nic innego jak bodziec, okoliczności, które muszą zaistnieć, aby zaistniało później działanie np. konkretna godzina, zapach kawy o poranku, emocje, jakie nami targają itd. Zwyczaj to z kolei czynność, która jest robiona pod wpływem wskazówki. Idealnym przykładem jest dostawianie ciasta czy innego słodkiego, kiedy zdecydujemy się na wypicie kawy. Ostatnim kluczowym elementem jest właśnie nagroda, ale nie musi to być coś materialnego. Najważniejszą nagrodą, jaką się otrzymuje to pewnego rodzaju poczucie spełnienia, przyjemność.

Postrzegając w ten sposób nawyki, można wyraźnie je dostrzec w wielu segmentach naszego życia. Wychodząc od jednostki, poznanie wskazówki ma niebagatelne znaczenie choćby przy wychodzeniu ludzi z nałogu. Podjęcie się zmiany tego nawyku na inny jest tu właściwym rozwiązaniem. Dodatkowe wsparcie innych osób, wiara w zwycięstwo to elementy, które jeszcze bardziej wspomogą ten proces.

Nawyki organizacyjne i w społeczeństwie

Rozpatrując pojęcie nawyku w skali makro, można uchronić ludzi przed zagrożeniami, mieć wpływ na ich zrzeszanie się w silne zgrupowania, a także w pewnym sensie manipulować nimi do osiągnięcia celów np. danej organizacji. Na wielu polach w społeczeństwie można napotkać nawyki, które mogą dla przykładu tyczyć się: sposobów komunikacji personelu szpitala lub dworca kolejowego, przewidywania potrzeb konsumentów i dostarczania im oferty produktowej, na którą aktualnie mają duże zapotrzebowanie, a nawet kształtowania gustów muzycznych w stacjach radiowych, których utwory muzyczne są przemyślanie ustawiane w takiej, a nie innej kolejności. Co ważne, silne nawyki mogą także zadecydować o tworzeniu się zgranych, współpracujących ze sobą grup społecznych, walczących o wspólne dobro.

Nawyk – nieodparta siła podświadomości

Nawyk – moc, nad którą warto się pochylić

Zważywszy nieraz na konsekwencje, te pozytywne, jak i negatywne, warto się czasem zastanowić jakie nawyki kierują nami na co dzień. Dzięki rozpoznaniu, identyfikacji wskazówki, a także całej pętli nawyku, można zmienić swoje zachowania. Jeśli pragniesz wyraźnej zmiany w jakimś zakresie np. polepszenia swojej diety, kształcenia się, uprawiania sportu, to nie pozostaje nic innego jak przyjrzeć się swoim nawykom. Jak już je odkryjesz, to na Tobie wyłącznie spoczywa odpowiedzialność, aby się z nimi uporać.